Konstrukcja i pokrycie dachu są zależne od prawa lokalnego – warunków zabudowy, Twojego budżetu i oczekiwań względem solidności czy estetyki dachu. Jak pogodzić te wszystkie zmienne i wybrać najlepszy materiał na dach?
Zanim zabierzesz się za zadaszanie domu, niezależnie od tego, czy jest to remont starego dachu, czy projektowanie nowego, sprawdź kilka ważnych zmiennych. Wiedz, że wielkość, kąt nachylenia i kształt dachu mają znaczenie. Wszelkie wymogi prawne dotyczące tych parametrów sprawdzisz w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego lub w warunkach zabudowy. Dopiero potem weź pod uwagę estetykę i materiał, z którego wykonasz poszycie dachu.
A jakimi materiałami możesz pokryć dach? Przeanalizujemy dachówki, dachówki cementowe, blachodachówki, blachę czy pokrycia bitumiczne. Dowiesz się z artykułu, jakie wady i zalety mają konkretne pokrycia dachowe. Zanim jednak poznasz materiały i metody tworzenia zadaszenia, przekonaj się, o co najpierw musisz zadbać.
Kąt nachylenia dachu – dlaczego ma znaczenie?
Na początek trzymaj się jednej zasady – kształt i kąt nachylenia dachu to nie tylko estetyka, ale także dostosowanie do wiatru czy opadów. Najczęściej stosowanym w Polsce rozwiązaniem jest dach o kącie nachylenia 30-40 stopni, co pozwala niwelować duże podmuchy, dobrze odprowadzać deszcz lub zapobiegać gromadzeniu się śniegu. Pamiętaj, im mniejszy kąt nachylenia (10-15 stopni), tym bardziej zadbaj o szczelność dachu.
Dlaczego kąt nachylenia jest taki ważny? W zależności do niego dobierasz odpowiedni materiał – poszycie. Na przykład papa dobrze uszczelnia dach przy kącie nachylenia już od 3 stopni. Znów przy dużych nachyleniach nawet 45 stopni świetnie sprawdzają się dachówki bitumiczne czy ceramiczne. Poza tym kształt dachu wpływa na rodzaj materiału, ale także na robociznę, docinanie elementów, a te na koszty.
Wielkość i kształt dachu
Im większy dach, im bardziej skomplikowany, tym więcej prac Cię czeka. Kształt dachówki dobierz do skomplikowania więźby dachowej. Każdy dach dekoracyjny, czyli z lukarnami, kopułami, wielospadowy o dużym stopniu skomplikowania determinuje wielkość dachówki. Im mniejsze elementy, tym łatwiej spasujesz je na dachu. W ten sposób unikniesz dużych strat materiału przez docinanie czy dopasowywanie. Koszty też obniżysz przez skrócenie czasu pracy specjalisty, jeśli nie wykonujesz dachu w gronie rodzinnym.
Natomiast proste kształty, duże połacie jednorodnych przestrzeni bez skomplikowanych łuków, spadów możesz wykonać poszyciem wielkoformatowym. Dla przykładu może to być blachodachówka w dużych arkuszach. Tak duże elementy szybko pokryją dach, co znów wpływa na oszczędności. Dobrze wymierz dach i pokryj nawet w dwa lub trzy dni.
Warunki miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego
Na Twój dach wpływ ma również prawo budowlane. Nie zawsze możesz podczas remontu dachu, wymiany, czy budowy całego domu zastosować dowolnej konstrukcji. Szczególnie jeśli nie pozwala na to miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego czy warunki zabudowy. Wybierz się do urzędu lub sprawdź na stronie urzędu, jaki dach możesz mieć we własnym domu. Dzięki odpowiedniej dokumentacji sprawdzisz wysokość dachu, kształt, czy nachylenie.
W przeciwnym razie, gdy nie dostosujesz dachu do lokalnych warunków zabudowy (które z biegiem lat mogą ulegać zmianom), możesz zostać posądzony o samowolę budowlaną. Wtedy musisz albo zalegalizować konstrukcję, co jest kosztowne, a czasem niemożliwe, albo rozebrać… Jeśli już wiesz, na co zwrócić uwagę, jak dostosować dach do przepisów prawa lokalnego czy budowlanego, to skup się na estetyce i materiałach
Dachówki ceramiczne. Wady i zalety
Dachówki ceramiczne od lat cieszą się ogromnym powodzeniem wśród właścicieli domów jednorodzinnych. Dlaczego? Trwałość ceramiki jest określana na dekady, a według niektórych producentów na 150 lat. Poza tym do ich produkcji wykorzystuje się wyłącznie naturalne materiały bez metali ciężkich czy innych odczynników skrajnie niebezpiecznych dla zdrowia i natury. Do tego świetnie uszczelniają dach nawet przy kącie nachylenia 15 stopni. Dachówka ceramiczna ma wysoką odporność na warunki termiczne, atmosferyczne i obciążenia mechaniczne. Nie chłonie wilgoci i świetnie osłania wnętrze przed przegrzaniem.
Niestety, ale ma też swoje wady:
- jest ciężka – 1 m2 waży nawet kilkadziesiąt kg, co wymaga solidnej konstrukcji szkieletowej,
- jest droga, gdyż ceny wahają się od 40 do 80 za 1 m2.
Poza tym wygląda naprawdę estetycznie i efektownie. Twój dach nie będzie tani, ale za to solidny i ciekawy aranżacyjnie.
Dachówka betonowa. Plusy i minusy
Wybierając dachówkę z betonu wiedz, że jest ona znacznie tańsza od dachówki ceramicznej – średni koszt to 40 zł za 1 m2. Wykonana z cementu i piasku kwarcowego dachówka betonowa daje dobre parametry techniczne. Ma wysoką odporność na czynniki atmosferyczne, czyli wiatr, opady czy promieniowanie słoneczne. Trwałość takiego pokrycia dachu można ocenić na ok. 70 lat. Poza tym beton zapewnia dość dobrą izolację akustyczną. Dlatego dobrze sprawdza się na poddaszach użytkowych – sypialnia, pokój dziecięcy. Nie słychać wewnątrz np.: metalicznego uderzania deszczu.
Niestety minusem dachu z blachodachówki betonowej jest bardzo duży ciężar, sięgający spokojnie 75 kg na 1 m2. Musisz liczyć się z bardzo dobrą, wytrzymałą i kosztowną konstrukcją szkieletową dachu. Poza tym malowany beton może z czasem bladnąć. Niestety, ale aranżacja Twojego domu w ten sposób może stracić na urodzie po kilku latach eksploatacji.
Blachodachówka. Co za, a co przeciw?
Blachodachówka zamyka trójkę najpopularniejszych pokryć dachowych w Polsce. Jeśli wybierzesz ten materiał, możesz liczyć na stalową czy aluminiową konstrukcję. Wybierz najlepiej blachę podwójne ocynkowaną, powleczoną kilkoma warstwami lakieru. Poszycie takiej blachy może być wzmocnione żywicą czy posypką zwiększając trwałość wykończenia i koloru. Dzięki temu uzyskasz dach odporny na wilgoć i promieniowanie UV. Do tego blacha jest lekka, dlatego nie musisz inwestować w ultra mocną więźbę dachową. Układa się ją dość prosto, gdyż dostarczana jest w dużych arkuszach. Pozwala to na szybkie pokrycie dachu. Cena za 1 m2 zaczyna się od 30 zł, więc taniej niż w poprzednich przypadkach.
Niestety, za warianty wzmocnione zapłacisz nawet 70 zł za 1 m2. Do tego licz się ze słabą izolacją akustyczną, co jest uciążliwe przy niskim dachu lub użytkowym poddaszu. Mocno słychać wewnątrz domu uderzenia deszczu, gradu czy podmuchy wiatru. Niedogodności możesz zniwelować izolacją cieplną na poddaszu np.: z wełny mineralnej.
Blacha płaska. Czy warto?
Zakupując ten materiał, masz do dyspozycji blachy wykonanie z miedzi, cynku, aluminium czy stali. I tutaj właśnie od materiału zależy wytrzymałość i cena za 1 m2. Za to jest to materiał elastyczny, mogący przybrać niemal dowolny kształt. Blachę płaską wykorzystasz na dachu pochylonym pod dowolnym kątem – od niemal płaskich po strome. Poza tym jest to materiał odporny na wilgoć, czynniki atmosferyczne. Przez swą plastyczność pozwala się niemal dowolnie formować. Możesz ją wykorzystać na różnych łukach, przejściach czy kaskadach.
Przy dachu płaskim, poniżej 10 stopni nachylenia nie stosuj tradycyjnych pasów blachy – łączenia mogą przepuszczać wodę. Pas powinien zawsze sięgać od kalenicy po okap. Poza tym dobrze zabezpieczaj blachę po docinaniu, gdyż miejsca cięć są narażone na skorodowanie. Niestety, blacha dostarczona będzie w dużych arkuszach. Musisz liczyć się ze sporą ilość odpadów i kosztami.
Dachówka bitumiczna. Ciekawe i ekonomiczne rozwiązanie
Choć może kojarzą Ci się one wyłącznie z papą, to wiedz, że renesans przeżywają gonty bitumiczne czy dachówki bitumiczne. Docenisz szczególnie ich walory estetyczne, nie tylko te praktyczne. Pokrycia bitumiczne to elastyczne materiały, które łatwo dostosować do kształtu więźby dachowej. Nawet najbardziej skomplikowane projekty są możliwe do zrealizowania. Jest to tani materiał, ponieważ gonty bitumiczne kosztują 22-33 zł. Trwałość materiału jest określona na 10-20 lat. Modyfikowane polimery typu APP lub SBS są jeszcze trwalsze. Najtrwalsze gonty bitumiczne pokrywane są folią miedzianą. Poza tym koszt ułożenia czy remontu gontu jest niski w stosunku do pozostałych poszyć dachu. Do tego przy remoncie nie trzeba zrywać starego materiału, tylko można nakładać jeden na drugi.
Niestety, ale musisz wiedzieć, że te rozwiązanie ma też wady:
- gonty bitumiczne mają słabe właściwości termoizolacyjne i mocno się nagrzewają,
- tworzą korytarz dla ciepła, które przenika na poddasze,
- poszycia bitumiczne mają słabszą odporność na opady, wilgoć niż w przypadku ceramicznych, betonowych czy blaszanych rozwiązań.
Pamiętaj, że poza tym możesz pokryć dach w naturalny i ekologiczny sposób np.: przez gont drewniany, strzechę trzcinową czy łupek. Takie rozwiązania są zdrowe, ale nie mają takiej odporności, jak materiały stalowe, aluminiowe, betonowe. Poza tym są ciężkie i dość drogie, co rekompensuje Ci nieszablonowa aranżacja.
Co musisz wiedzieć podczas tworzenia dachu? Zaprojektuj dach zgodnie z prawem, zaplanuj odpowiedni materiał, a potem skup się na estetyce, czyli kolorze, przetłoczeniach.
