Fundament to podstawa, na której opiera się każdy dom. Od jego prawidłowej budowy zależy trwałość i solidność całej konstrukcji. Fundamenty należy wykonać bardzo starannie, wykorzystując do tego wysokiej jakości materiały. Jeśli chcemy znaleźć oszczędności to na pewno nie na tym etapie budowy. Jak wykonać fundamenty domu krok po kroku i dlaczego jednym z najważniejszych elementów prac jest ich hydroizolacja?
Prace budowlane zawsze zaczynają się od fundamentów – to pierwszy i najważniejszy element każdego budynku. Z uwagi na fakt, że są najniżej położone muszą być bardzo wytrzymałe, aby utrzymać obciążenia powodowane przez całą konstrukcję. Dzięki nim budynek jest stabilny i trwały oraz zabezpieczony przed działaniem czynników zewnętrznych. Niedbałe wykonanie fundamentów może prowadzić do powstawania kosztownych usterek, których usunięcie wymagać będzie gruntownego remontu. Solidnie wykonane fundamenty z wysokiej jakości materiałów zapewniają żywotność budynku na długie lata. Jak prawidłowo wykonać fundament?
Jaki beton na fundamenty wybrać?
Aktualnie zalecany i wpisywany w projekty jest beton o klasie C16/20 w obecnej normie europejskiej. Wcześniejsze polskie nazewnictwo przyjmowało oznakowanie literą „B” i jedną liczbą. Dla klasy C16/20 odpowiednikiem poprzedniej wersji jest beton B20, także stosowany. Aby zapewnić wysoką jakość i wytrzymałość fundamentów nie zaleca się stosować niższej klasy betonu. Różnica cenowa jest nieznaczna, a właściwości fundamentów zdecydowanie lepsze.
Dlaczego fundamenty są najważniejszym elementem budynku?
Głównym zadaniem fundamentów jest zapewnienie stabilności domu oraz zabezpieczenie go przed nierównomiernym osiadaniem, które prowadzi do pękania ścian i poważnego uszkodzenia całej konstrukcji. Fundamenty przenoszą na grunt wszystkie obciążenia budynku, a dodatkowo zabezpieczają przed wilgocią oraz jej skutkami, zapewniają komfort cieplny i tym samym niższe koszty ogrzewania. Wielkość i rodzaj fundamentu zależą od warunków gruntowo-wodnych na działce oraz od wielkości, konstrukcji i ciężaru domu.
Rodzaje fundamentów – jaki fundament wybrać?
Do wyboru mamy dwa rodzaje fundamentów: tradycyjne, czyli ławy fundamentowe oraz z płyty fundamentowej. Największą popularnością cieszą się te pierwsze, przede wszystkim dlatego, że to najlepsze rozwiązania dla budownictwa murowanego. Technologia ta jest stosunkowo prosta i korzystna cenowo, a jednocześnie najłatwiejsza do wykonania. Ławy powstają z betonu, żelbetonu lub z murowanych bloczków. Płytę fundamentową stosuje się na słabych gruntach, zwykle w budownictwie modułowym lub prefabrykowanym. Co istotne, jest ona jednocześnie podłogą dla pierwszej kondygnacji budynku, na której rozprowadza się instalacje. Fundamenty z płyty należy bardzo dokładnie ocieplić oraz zastosować, podobnie jak w przypadku ław fundamentowych, odpowiednią izolację przeciwwilgociową ścian fundamentowych. To zabieg konieczny do zapobiegania przesiąkania wilgoci do podłogi oraz pozostałych ścian budynku.
Budowa fundamentów – samodzielnie czy zlecić fachowcom ?
Na ogół fundamentów z płyty nie zaleca się przeprowadzać samodzielnie. Najlepiej zatrudnić fachowców, którzy mają doświadczenie oraz stosowną wiedzą na temat technologii posadowienia budynków na płycie oraz budowy i zabezpieczenia ścian fundamentowych przy tym rozwiązaniu. W przeciwieństwie do płyt ławy fundamentowe można wykonać samemu i bardzo często inwestorzy decydują się na takie rozwiązanie. Musimy jednak pamiętać o tym, aby proces przeprowadzić solidnie oraz prawidłowo zarówno przed rozpoczęciem prac właściwych, jak i podczas właściwego wykonywania fundamentów. Jeśli nie posiadamy wystarczającej wiedzy warto skorzystać z pomocy doświadczonych fachowców.
Co trzeba zrobić zanim zaczniemy budowę fundamentów ?
Przed rozpoczęciem prac budowlanych musimy wybrać projekt, to w nim zawarte są najważniejsze założenia budowy fundamentów. Warto wiedzieć, że fundamenty zawsze projektuje się indywidualnie. Wynika to z faktu, że ich parametry muszą być dostosowane do wielu czynników, takich jak: wielkość budynku, liczba kondygnacji, technologia budowy i rodzaj użytych materiałów, a przede wszystkim od gruntu na działce. Jeśli wybraliśmy gotowy projekt z katalogu, to należy go dostosować do warunków gruntowych, a dodatkowo dokumenty muszą zawierać opinię geotechniczną, która określa warunki posadowienia budynku. Badanie gruntu pozwoli określić spoistość oraz stopień zawilgocenia podłoża, a tym samym pomoże wybrać odpowiednie fundamenty do konkretnej działki. Sposób fundamentowania różni się w zależności od tego, jak stabilne i nośne jest podłoże. Łatwiej buduje się na zwartych skałach, żwirach i piaskach, niż na podłożach niestabilnych, o bardzo słabej nośności. Analiza badań gruntu przyda się szczególnie w sytuacji, kiedy mamy do czynienia z działką o większych wymaganiach, np. z wysokim poziomem naporowych wód gruntowych czy z gruntami nasypowymi lub torfem.
Jak wykonać fundamenty ? Budowa fundamentów krok po kroku
Budowa fundamentów do proces wieloetapowy i nawet jeśli zdecydujemy się wylać je samodzielnie to nie unikniemy współpracy ze specjalistami. Pierwszym z nich jest usunięcie humusu, czyli warstwy ziemi roślinnej. Zależnie od grubości zbieramy od 10 do 30 cm. Następnie potrzebny jest geodeta, który wytyczy dokładne miejsce fundamentów i odnotuje je w dzienniku budowy. Wskazane miejsca oznaczamy palikami, które wskażą ściany narożnikowe. Montujemy do nich ławy drutowe, zwane także sznurkowymi i możemy rozpocząć wykop ziemi pod fundamenty. Zarówno humus, jak i ziemię pod właściwe fundamenty usuwamy korzystając z minikoparki lub koparki. Jak wykonać fundamenty? W otworach układamy deski, które pełnią funkcję szalunków oraz wypełniamy je prętami zbrojeniowymi. Tak przygotowane podłoże wypełniamy betonem. Istotne znaczenie dla całego procesu ma czas. Fundamenty wylewamy w ciągu jednego dnia, bez przerw.
Jak pielęgnować beton fundamentowy ?
Warto dopilnować, aby wierzchnia warstwa betonu stwardniała i wtedy możemy rozpocząć pielęgnację betonu np. poprzez polewanie deskowania wodą. Dobrze sprawdzają się także preparaty adhezyjne, które nakłada się na deski, co ułatwia ich późniejsze zdjęcie bez uszkodzenia powierzchni fundamentów. Po związaniu betonu polewamy go wodą przez co najmniej 7 dni: pierwsze trzy dni najlepiej co 3-4 godziny w ciągu dnia oraz 1 raz w nocy, a później 2 razy na dobę. Wilgoć zabezpiecza beton przed intensywnym wysychaniem i powstaniem rys skurczowych. Pamiętajmy jednak, aby dopasować intensywność polewania betonu do warunków pogodowych. W upalne dni nie można obficie polewać fundamentów szlauchem z zimną wodą, bo może to spowodować pęknięcia. W takim przypadku najlepiej stosować zraszacz.
Hydoroizolacja fundamentów – jak zabeczpieczyć ławy fundamentowe przed wilgocią?
Po tygodniu wyrównujemy powierzchnię i przystępujemy do przeprowadzenia najważniejszego etapu, jakim jest pozioma hydroizolacja fundamentów. Na górną powierzchnię ław fundamentowych nanosimy emulsję gruntującą i wykonujemy hydroizolację ze specjalnej folii lub masy. Po usunięciu desek i wykonaniu izolacji zasypujemy ławę fundamentową ziemią wysypując i utwardzając ją warstwami o grubości 20 cm. Utwardzanie powinno być solidne i dokładne, aby zapewnić jak największa trwałość ławy. W tym momencie budowa fundamentów przechodzi w kolejny etap, jakim jest wzniesienie ścian fundamentowych. Fundamenty osiągną całkowitą nośność dopiero po 28 dniach od wylania, jednak, aby uniknąć obciążania fundamentów, zwykle muruje się ściany całego budynku warstwa po warstwie. Wznoszenie ścian można rozpocząć najwcześniej po kilku dniach, po wystarczającym stwardnieniu betonu. Cała budowa fundamentów wraz z oczekiwaniem na zawiązanie betonu trwa średnio do miesiąca.
Podsumowanie
Wykonanie fundamentów domu nie jest pracą skomplikowaną ani trudną do przeprowadzenia. Aby jednak stworzyć solidną i wytrzymałą podstawę budynku niezbędne jest odpowiednie przygotowanie i przeprowadzenie wszystkich etapów prac. W szczególności nie możemy zapomnieć o zbadaniu gruntu i dostosowaniu do niego fundamentów, wyborze prawidłowych, wysokiej jakości materiałów oraz położenie solidnej hydroizolacji. W razie jakichkolwiek wątpliwości warto skorzystać z pomocy i wsparcia fachowców, bo od dobrego fundamentu zależy stabilność całego budynku.