Właściwe zaizolowanie fundamentów domu jest bardzo ważne, gdyż zapobiega stratom ciepła i zawilgoceniu budynku. Duże znaczenie ma nie tylko jakość wykonania, ale także wybrany materiał. W tej kwestii największą popularnością cieszą się styropian i styrodur, czyli polistyren ekstrudowany. Oba z nich są polecane przy tego rodzaju inwestycjach, ale mają inne nieco inne właściwości. Który z nich wybrać? Przedstawiamy zestawienie porównawcze, które pomoże dokonać najlepszego wyboru.
Styropian i styrodur – czym się różnią?
Ocieplenie fundamentów spełnia trzy kluczowe funkcje. Po pierwsze, zapobiega „uciekaniu” ciepła z budynku. Po drugie, zapewnia szczelność ścian i chroni przed wilgocią. Po trzecie, sprawia, że fundamenty są bardziej odporne na nacisk gruntu.
Zarówno styropian, jak i styrodur są materiałami stosowanymi z powodzeniem i oba z nich dobrze spełniają swoje zadanie. Oba są też wykonane są z polistyrenu. Różnice pomiędzy nimi są raczej niewielkie i w głównej mierze wynikają z technologii produkcyjnej.
Zacznijmy od styropianu, czyli polistyrenu ekspandowanego (EPS). W procesie produkcji polistyren spienia się gazem nazywanym pentanem, a następnie podgrzewa się. Pentan pod wpływem ciepła rozpręża się, wypełniając i rozszerzając cząstki polistyrenu. Cząstki te następnie sklejają się, tworząc gotowy produkt wypełniony aż w 98% powietrzem. Dzięki temu styropian jest niezwykle lekki i ma doskonałe właściwości termoizolacyjne.
Styrodur natomiast – fachowo nazywany polistyrenem ekstrudowanym (XPS) – produkowany jest w podobny sposób, z tym że podczas produkcji do mieszanki dodaje się specjalny granulat, który spaja cząstki polistyrenowe i nadaje im ciemniejszą barwę. Powstała masa jest bardziej zwarta i jednolita niż masa styropianowa. Ma też gładszą powierzchnię, ale w sprzedaży dostępne są także płyty o szorstkim i waflowym wykończeniu.
Styropian i styrodur – porównanie właściwości
Jednolita, zamknięta struktura styroduru sprawia, że ma większą gęstość, a między cząsteczkami polistyrenu nie występują żadne osłabienia. Dzięki temu jest on bardziej wytrzymały na ściskanie i niepodatny na odkształcenia, w czym zdecydowanie przewyższa styropian. Jest również lepszy, jeśli chodzi o parametry hydro- i termoizolacyjne. Pozostałe właściwości są jednak porównywalne, co widać na poniższym zestawieniu:
Izolacyjność termiczna. W tej materii lepiej sprawdza się styrodur. Współczynnik przenikania ciepła wynosi dla niego λ od 0,029 do 0,034 W/(m·K). Dla styropianu grafitowego wartość ta wynosi λ od 0,031 do 0,033 W/(m·K)., zaś dla styropianu białego λ od 0,034 do 0,045 W/(m·K).
Poziom nasiąkliwości. Zdecydowanie najgorzej w tym zestawieniu wypada styropian grafitowy z chłonnością na poziomie 5%. Rzadko stosuje się go do ocieplania fundamentów, a jeśli już, to preferuje się styropian pokryty warstwą hydrofobową. Styropian biały wykazuje nieco niższą chłonność – 2%. Pod tym względem nie mogą się jednak równać ze styrodurem, dla którego czynnik ten standardowo przybiera wartość 0,5-1,5%. Dzięki temu lepiej sprawdzi się na terenach o podwyższonej wilgotności lub w budynkach położonych w bliskiej odległości od wód gruntowych.
Wytrzymałość na korozję biologiczną. Oba materiały są niemal jednakowo odporne na działanie bakterii, grzybów lub pleśni.
Odporność chemiczna. Styrodur i styropian można łączyć z różnymi materiałami budowlanymi, bez obawy o utratę właściwości przez którykolwiek z nich. W obu przypadkach nie wolno natomiast stosować rozpuszczalników. Wśród substancji, na które nie są odporne, wymienia się między innymi: oleje parafinowe, oleje do silników wysokoprężnych, smołę, rozpuszczalniki organiczne, paliwo gaźnikowe (benzyna).
Palność. Styropiany i sturodury produkowane w Polsce posiadają klasę reakcji na ogień E. Oznacza to, że są to materiały palne, ale samogasnące. Ryzyko rozprzestrzeniania się ognia jest więc znikome.
Oba materiały wykazują też dość słabą izolacyjność akustyczną.
Jak wykonać izolację fundamentów?
Jakość wykonania termoizolacji fundamentów zależy nie tyle od wybranego materiału, co od właściwego przygotowania i wykonania głównych prac. Poniżej przedstawiamy uproszczoną procedurę ocieplania „krok po kroku” wraz z cennymi wskazówkami oraz uwagami na temat najczęstszych błędów wykonawczych.
1. Osuszanie ścian fundamentowych. Przed przystąpieniem do prac fundamenty powinny być całkowicie suche i oczyszczone. Niedopuszczalne jest pozostawienie na nich kawałków ziemi, pozostałości kleju i innych zanieczyszczeń. Niedokładne oczyszczenie ścian fundamentowych osłabia termoizolację.
2. Wykonanie odsadzki. Jest to spoina z zaprawy betonowej, którą wykonuje się w miejscu połączenia ławy fundamentowej i ściany. Jej zadaniem jest wyeliminowanie naprężeń.
3. Wykonanie izolacji przeciwwilgociowej lub przeciwwodnej. Wykonuje się je za pomocą wodorozcieńczalnych mas bitumicznych, które są dopuszczone do kontaktu ze styropianem lub styrodurem fundamentowym.
4. Układanie płyt termoizolacyjnych. Najczęstszy sposób układania płyt to układ mijankowy. W tym systemie nie układa się ich równolegle, ale na zakładkę. Zapewnia to lepszą szczelność i izolację termiczną, także zapobiega powstawaniu tzw. mostków cieplnych. Wystające fragmenty następnie ścina się za pomocą elektrycznego pilnika. Styropian i styrodur zaleca się montować za pomocą kleju poliuretanowego. Nie powinno się natomiast używać kleju cementowego, który może powodować uszkodzenia warstwy przeciwwilgociowej.
5. Prace wykończeniowe. Po wyschnięciu kleju ścianę fundamentową obkłada się folią kubełkową i obsypuje gruntem. Na materiale ocieplającym, który wystaje powyżej gruntu, wykonuje się dodatkowo zbrojenie siatką z włókna szklanego.
Koszt wykonania ocieplenia styropianem i styrodurem
Ze względu na znaczące różnice w cenie, styropian jest zdecydowanie częściej wybieraną opcją niż styrodur. Cena za 1 m3 styroduru waha się od 400 do nawet 700 złotych. Za taką samą ilość styropianu zapłacimy nawet dwukrotnie mniej – około 270-350 złotych.
Nie oznacza to jednak, że styropian jako tańsza opcja będzie gorszej jakości i nie zda egzaminu. Powinien być wystarczający w miejscach, gdzie nie występują wysokie wahania temperatur, duża wilgotność i ekstremalne warunki pogodowe. Przy bardziej wymagających budynkach styropor może być lepszym wyborem, ze względu na lepszą hydro- i termoizolacyjność. W takim przypadku wyższe koszty montażu szybko się zwrócą dzięki mniejszym wydatkom poniesionym na ogrzewanie budynku.
