Balkon jest bardzo praktycznym pomysłem na uzyskanie dodatkowej przestrzeni wypoczynkowej. Jest to pozornie prosta konstrukcja, jednak niełatwo ustrzec się poważnych błędów, które mogą zaważyć na bezpieczeństwie i wygodzie używania balkonu. Podpowiadamy, na co zwracać uwagę przy budowie balkonu i jak uniknąć najpoważniejszych błędów.
Budowa balkonu. Czy potrzebne jest pozwolenie na budowę?
Zgodnie z obecnie obowiązującymi przepisami wiele małych obiektów użytkowych nie wymaga uzyskania pozwolenia na budowę, a czasami również zgłoszenia budowy do starostwa.
Przepisy te nie mają jednak zastosowania do budowy balkonu. Traktowana jest bowiem jako rozbudowa budynku i podlega dokładnie takim samym przepisom, co sam budynek. W skrócie – jeśli dom wymagał pozwolenia na budowę (a tak zapewne było), konieczne jest uzyskanie takiego samego pozwolenia również dla balkonu.
Z wnioskiem o pozwolenie na budowę należy wystąpić do wydziału architektury właściwego starostwa powiatowego. Do urzędowego formularza należy także dołączyć projekt budowlany, opis techniczny nieruchomości oraz oświadczenie o posiadaniu prawa do dysponowania nieruchomością na cele budowlane. Z reguły urząd ma 65 dni na wydanie pozwolenia lub wyrażenie sprzeciwu. Po otrzymaniu stosownego dokumentu powinniśmy rozpocząć budowę balkonu w ciągu 3 lat.
Z jakich materiałów budować balkon?
Jeśli budowa balkonu nie zagraża bezpieczeństwu konstrukcji budynku, to formalnie nie jesteśmy ograniczeni co do jego formy lub rodzaju. Zazwyczaj jednak stosuje się dwa typy budowy:
- balkony wsparte na słupach,
- balkony mocowane do ściany budynku.
Do budowy obu rodzajów balkonów można stosować zarówno drewno, jaki i beton. Ten pierwszy materiał jest nieco mniej problematyczny i z takim samym powodzeniem balkony drewniane buduje się w przypadku domów z konstrukcją szkieletową, domów z konstrukcją drewnianą, jak i domów murowanych. Popularniejsze są jednak balkony z żelbetu, które – ze względu na swój ciężar – stosuje się niemal wyłącznie w przypadku domów murowanych. Są to też konstrukcje, w których bardzo łatwo popełnić błędy – zarówno na etapie projektowania, jak i wykańczania.
Przy budowie balkonu żelbetowego należy pamiętać o:
- odpowiedniej grubości płyty balkonu – nie powinna być cieńsza niż 8 cm i nie grubsza niż 20 cm;
- wykonaniu zbrojenia, które musi być połączone ze zbrojeniem stropu – dzięki temu możliwe będzie przenoszenie naprężeń i zapewnienie bezpieczeństwa konstrukcji;
- wykonaniu wylewki z uwzględnieniem warstwy spadkowej;
- zabezpieczeniu połączenia konstrukcji ze ścianą;
- odpowiednim wykonaniu hydroizolacji oraz izolacji termicznej balkonu;
- starannemu wykończeniu powierzchni (najczęściej płytkami ceramicznymi) i spoinowaniu;
- stosownym mocowaniu balustrady.
Najczęściej popełniane błędy przy budowie balkonu żelbetowego związane są z ze złym wykończeniem: niewykonaniem warstwy spadkowej, niewłaściwą hydroizolacją i złym obróbkom blacharskim. Naraża to płytę balkonu na wilgotnienie, korozję zbrojenia, pękanie i powstawanie mostków termicznych.
Warstwa spadkowa balkonu – ochrona przed wilgocią
Balkon, który najczęściej nie ma zadaszenia, musi być przystosowany do tego, by odprowadzać wodę. Jeśli ta nie znajdzie ujścia, zacznie zalegać na płycie balkonu i gromadzić się pod ścianami i przenikać przez mikroszczeliny znajdujące się pomiędzy płytkami. Z czasem doprowadzi do ich zawilgocenia i stopniowego niszczenia.
Ten problem możemy rozwiązać za pomocą lekkiego (ok 2%) nachylenia płyty balkonu na zewnątrz, tak by woda mogła samoistnie ściekać. Można to regulować odpowiednio ukształtowaną wylewką.
Hydroizolacja i izolacja termiczna
Nawet przy zapewnieniu odpowiedniej warstwy spadkowej, nie należy zaniedbywać kwestii związanych z hydroizolacją balkonu. Te dwie rzeczy wzajemnie się dopełniają i jeśli są poprawnie wykonane, skutecznie zapobiegają niszczeniu konstrukcji balkonu i korozji zbrojenia.
Zabezpieczenie przed wnikaniem wody w płytę balkonu może stanowić:
- zaprawa izolacyjna (szlam izolacyjny)
- kilka warstw płynnej folii;
- klej do płytek.
O skuteczności hydroizolacji stanowi także ścisłość przylegania płytek do podłoża. Trzeba o tym pamiętać szczególnie w sytuacji, gdy po kilku latach zdecydujemy się położyć nowe płytki ceramiczne bez usuwania starych. Ma to sens wyłącznie w sytuacji, gdy stare płytki są w dobrej kondycji, solidnie trzymają się podłoża, a w spoinach nie ma żadnych braków. Tylko wtedy hydroizolacja będzie w pełni spełniać swoje zadanie. W takiej sytuacji nie zaleca się jednak kładzenia płytek o dużej grubości, gdyż mogłoby to spowodować zatkanie otworów odpływowych drzwi balkonowych.
Należy wziąć pod uwagę również fakt, że budowa balkonu może osłabić izolację termiczną budynku i powodować powstawanie mostków termicznych. Aby temu zapobiec, płyta balkonu musi być odpowiednio zaizolowana, najlepiej z góry i z dołu. Dodatkowo warto rozważyć także użycie zbrojonego łącznika termoizolacyjnego do połączenia balkonu ze stropem. Zdecydowanie ograniczy to straty ciepła.
Zabezpieczenie krawędzi i styku ze ścianą domu
Aby zapewnić kompletną ochronę przed niszczeniem konstrukcji, nie można pomijać bardzo ważnych elementów, jakimi są obróbki blacharskie. Wykonuje się je na krawędziach balkonu, a także w miejscach styku płyty betonowej ze ścianą budynku. Dzięki temu ściekająca woda deszczowa nie będzie wnikać pomiędzy warstwy balkonu, a także zaciekać na ścianach i po dole płyty.
Obróbki blacharskie wykonuje się zazwyczaj ze stalowej blachy ocynkowanej oraz blachy powlekanej. Trzeba jednak pamiętać, że te elementy są podatne na korozję i konieczne jest ich właściwe zabezpieczenie (najlepiej silikonem dekarskim) oraz późniejsza konserwacja.
Wykończenie powierzchni balkonu płytkami ceramicznymi
Posadzka balkonu powinna być odporna na mróz, działanie wody oraz zmiany temperatury. Jeśli zdecydujemy się na położenie płytek ceramicznych, to wtedy także one powinny mieć takie właściwości. Ważniejsze są jednak kwestie zaprawy klejowej, bo stanowi ona ważną warstwę hydroizolacyjną.
Istotne kwestie, o których trzeba pamiętać:
- zaprawa klejowa musi być dostosowana do stosowania na zewnątrz;
- ważnym parametrem zaprawy jest stopień jej elastyczności, dzięki czemu nie będzie pękać pod wpływem temperaturowego rozszerzania się płytek;
- zaprawę klejową należy nakładać zarówno na podłoże, jak i na płytki – tylko wtedy uniknie się powstawania pustych przestrzeni, przez które będzie przenikać woda i powodować odspajanie płytek.
Równie dużo uwagi warto poświęcić spoinom, ponieważ to ich wykonania dotyczą najczęstsze błędy budowlane. Spoiny muszą być wytrzymałe, wodoszczelne i elastyczne. Do ich wykonania najczęściej używa się tradycyjnych zapraw na bazie cementu bądź żywicowych zapraw chemoutwardzalnych o podwyższonej wodoszczelności, elastyczności i odporności na środki chemiczne.
Wszystkie z nich sprawdzą się jednakowo dobrze, jeśli zostaną poprawnie wykonane. Najistotniejsze jest wykonanie zaprawy zgodnie z zaleceniami producenta Zaprawa zbyt rzadka lub zbyt gęsta utraci swoje właściwości, stanie się porowata i podatna na uszkodzenia.
Wykonanie balustrady balkonu. Montaż
Trwałość balustrady balkonu (a także całej konstrukcji) zależy od dwóch czynników – materiału, z którego wykonana jest balustrada oraz rodzaju montażu. Najkorzystniejsze są materiały odporne na korozję oraz uszkodzenia mechaniczne – dużą popularnością cieszy się aluminium, stal nierdzewna oraz stal ocynkowana.
Jeśli natomiast chodzi o sposób mocowania balustrady, to obecnie dominują dwie szkoły:
Zabetonowanie słupków w płycie balkonowej
Nie jest to metoda zalecana, ponieważ narusza warstwę izolacji i trudno wokół niej ułożyć płytki. Wymaga także umiejętnego nałożenia warstwy izolującej sylikonu dekarskiego. Ten sposób mocowania balustrady wiąże się również z ryzykiem pękania i odspajania się płytek, jeśli pomiędzy słupkiem a krawędzią otworu płytek nie zrobimy przynajmniej kilkumilimetrowej szczeliny.
Zakotwienie balustrady od spodu lub boku płyty
Jest to rozwiązanie najlepsze, najprostsze i nieinwazyjne. By zamontować balustradę za pomocą kotew, nie jest bowiem konieczne wykonanie otworów w warstwie hydroizolacyjnej i jednoczesne uszkadzanie jej struktury. Taki rodzaj barierek montuje się też szybko i łatwo. Po kilku latach bez problemu można wymienić je na inne.
Oczywiście nie należy też oszczędzać na materiałach – ich jakość jest równie ważna, co poprawne wykonanie. Zamiast skupiać się wyłącznie na najniższej cenie, lepiej poświęcić uwagę na przeanalizowanie właściwości wybranych produktów.