Jak wykonać zaprawę, tynk i beton
23.11.2020

Jak wykonać różne rodzaje zaprawy i betonu?

Zaprawy budowlane i beton wykorzystuje się niemal we wszystkich typach budynków. Bez nich niemożliwe byłoby wykonanie fundamentów, stropów, czy ścian murowanych. Warto więc wiedzieć, jakie są rodzaje tych materiałów i w jakich celach je się stosuje. Dodatkowo w artykule tłumaczymy także, jak samodzielnie przyrządzić mieszanki.

Z czego wykonuje się zaprawy budowlane?

Zaprawą budowlaną nazywamy mieszaninę wody, spoiwa oraz kruszywa, które nadaje mieszance odpowiedniej gęstości i plastyczności. Tak wykonana mieszanka działa jak klej, który twardniejąc, zespala poszczególne elementy budynku. W budownictwie zapraw używa się między innymi do łączenia cegieł w ścianie murowanej, uszczelniania spoin, osadzania w gruncie składników konstrukcyjnych, czy tynkowania. Po stwardnieniu zaprawa ma wyjątkowe właściwości, które zapewniają stabilność i wytrzymałość budynku. Dobre zaprawy budowlane powinny wykazywać:

  • wysoką wytrzymałość na ściskanie, rozciąganie i zginanie;
  • mrozoodporność;
  • dużą przyczepność zaprawy do podłoża;
  • ciepłochłonność;
  • odporność na drgania.

Zaprawa budowlana jest też bardzo uniwersalnym materiałem budowlanym. Pod tym pojęciem kryje się jednak wie różnych mieszanek o różnych właściwościach i zastosowaniu. Różne parametry techniczne zależą od tego, jakie składniki i w jakich proporcjach zostały w nich wykorzystane. Mając to na uwadze, możemy wyróżnić podstawowe typy:

Zaprawa cementowa. W jej skład wchodzi cement, piasek oraz woda. Cement jest jednak dość sztywnym materiałem i trudno się go wyrabia, dlatego często dodaje się do mieszanki również popioły lotne, mączkę żużlową lub inne uplastyczniające dodatki. Bez nich zaprawa cementowa będzie kruszyć się i pękać. Zaprawy cementowe najczęściej wykorzystuje się do wykonywania fundamentów, podłóg lub ścian konstrukcyjnych. Przykładowe proporcje składników do murowania ścian z betonu komórkowego:

  • 50 kg cementu;
  • 250 kg piasku o uziarnieniu 0,5 mm;
  • 25 litrów wody.

Zaprawa wapienna. W przypadku tej zaprawy zamiast cementu używa się wapna lub ciasta wapiennego. Są to zaprawy, które dobrze izolują cieplnie, ale dość długo je się wyrabia i nie nadają się do stosowania na zewnątrz ze względu na nieodporność na wilgoć. Nie stosuje się ich więc często, także z pozoru na bardzo długi czas twardnienia, który może sięgać nawet 8 godzin.

Zaprawa cementowo-wapienna. Jest to podstawowa zaprawa murarska, która łączy najlepsze cechy dwóch poprzednich. Ma doskonałe parametry użytkowe – szybko się zawiązuje, równie szybko twardnieje i jest bardzo przyczepna. A ponieważ jest elastyczna i dobrze współpracuje z różnymi materiałami budowlanymi, świetnie spisuje się także po wyschnięciu. Z powodzeniem wykorzystuje się je do murowania ścian cegłami lub pustakami oraz do osadzania okładziny kamiennej. Przykładowe proporcje składników to:

  • 25 kg cementu;
  • 25 kg wapna;
  • 200 kg piasku o uziarnieniu 0,2 mm;
  • 50 kg piasku o uziarnieniu 0,5 mm;
  • 25 litrów wody.

Zaprawa gipsowo-wapienna. Jest mieszaniną wody, spoiwa gipsowego oraz wapna hydratyzowanego lub ciasta wapiennego. Najczęściej używa ich się do tynkowania ścian wewnętrznych oraz murowania ścian wykonanych z elementów gipsowych.

Zaprawa gliniana oraz gliniano-cementowa. Ten rodzaj zaprawy używany jest niezmiernie rzadko. Właściwie wykorzystuje się ją tylko przy stawianiu pieców murowanych, ponieważ ma bardzo dobre właściwości termoizolacyjne.

Wielu specjalistów zaleca jednak wybrać gotowe, suche mieszanki, do których należy tylko dolać wody. Dlaczego? Większość z przedstawionych powyżej zapraw wymaga stosowania specjalnych domieszek uplastyczniających, w związku z czym niezwykle trudno jest dobrać właściwe proporcje, by osiągnąć zamierzone właściwości. W formie takich gotowych mieszanek kupuje się także zaprawy specjalne. Mogą to być np. zaprawy ciepłochłonne, ogniotrwałe, bezskurczowe, mrozo- i wodoodporne, gładzie szpachlowe i gipsowe.

Z czego wykonuje się beton?

Beton składa się z prostych składników, ale wykonanie odpowiedniej mieszanki wymaga dużej wiedzy i precyzji. Trzeba pamiętać, że to właśnie z tego materiału wykonane są elementy nośne budynku, więc musi być bardzo wytrzymały. Jakiekolwiek błędy popełnione na etapie produkcji w najlepszym przypadku spowodują kruszenie lub pękanie ścian, a w najgorszym zapadanie fundamentów lub zawalenie się konstrukcji. Nie warto raczej ryzykować, jeśli nie ma się dużego doświadczenia. Mimo wszystko wiedza na temat składników i proporcji tego materiału może być przydatna.

Podstawowymi składnikami betonu są:

  • woda;
  • cement – w produkcji najczęściej wykorzystuje się cementy portlandzkie CEM I i CEM II, cementy hutnicze CEM III lub cementy specjalne
  • kruszywo – najczęściej żwir, piasek lub keramzyt;
  • domieszki – zwykle stosuje się domieszki przeciwmrozowe, uplastyczniające, impregnujące, napowietrzające opóźniające lub przyspieszające wiązanie.

Nie poleca się samodzielnego wykonywania betonu o wysokiej klasie wytrzymałości. Powinniśmy je ograniczyć wyłącznie do tzw. betonu chudego klasy C8/10. Proporcje składników potrzebnych do uzyskania 1 m3 betonu tej klasy wynoszą:

  • 160 kg cementu;
  • 2200 kg piasku;
  • 75 litrów wody.

Jak samodzielnie wykonać zaprawę lub beton?

Produkcja zaprawy i betonu przebiega dokładnie w taki sam sposób, a oba te materiały można wykonać albo ręcznie, albo z użyciem betoniarki. Jak to wygląda w obu przypadkach?

Aby wykonać beton lub zaprawę ręcznie, należy najpierw przygotować kastrę lub czyste podłoże, a następnie wysypać na nie kruszywo. Następnym krokiem jest wsypanie cementu do otworu zrobionego w kopcu kruszywa, i wymieszanie tych dwóch składników. Po uzyskaniu jednolitej mieszanki kruszywa z cementem, w jej powierzchni wydrąża się rowki i wlewa w nie wodę. Wszystkie składniki miesza się tak długo, aż utrzyma się pożądaną konsystencję.

Bardziej wydajne i, rzecz jasna, szybsze będzie użycie betoniarki (standardowa pojemność to 90 litrów). W tym przypadku produkcja zaprawy lub betonu przebiega jednak w innej kolejności. Najpierw do betoniarki wlewa się wodę, a następnie dodaje kruszywo i miesza kilka minut. Po tym czasie dodaje się cementu i stopniowo dolewa resztę wody aż do chwili, gdy konsystencja zaprawy lub betonu będzie odpowiednia. Oczywiście w obu przypadkach pamiętajmy o zachowaniu właściwych proporcji.

Jeśli natomiast potrzebna jest większa ilość betonu, warto zastanowić się nad zakupem betonu towarowego. Jest on mieszany w dużych samochodach-betoniarkach o pojemności 10 m3.

Kategorie

Elewacja Fundament Podłoga i schody Ściana i posadzka Ściana i sufit

Podziel się